გასულ წელს, მსოლფიო მედიის და ტექნოლოგიური კომპანიების ყურადღება რუსეთის უსაფრთხოების სახურის მიერ შექმნილი საიდუმლო ფაილების გაჟონვის შესახებ გავრცელებულმა ინფორმაციამ მოიცვა, რასაც “ვულკანის ფაილები” უწოდეს. ეს ფაილები აჩვენებს, თუ როგორ იყენებენ რუსული სპეცსამსახურები ციფრულ ტექნიკებს, სხვადასხვა ქვეყანაში გავლენის და კონტროლის მოსაპოვებლად.
რა არის “ვულკანის ფაილები”, რა ტიპის ინფორმაციაა მათში თავმოყრილი და როგორ იყენებენ რუსეთის სპეცსამსახურები ციფრულ ტექნოლოგიებს საერთაშორისო გავლენის სფეროში? – ამ საკითხებზე ქართულ მედიასივრცეში დისკუსია თითქმის არ მიმდინარეობს, არა და რუსული საფრთხეების პირისპირ მყოფ ქვეყანაში ამ მიმართულებით აქცენტების გაკეთება, სისტემატურ დღის წესრიგს უნდა წარმოადგენდეს.
როგორ გაჟონა “ვულკანის ფაილებმა”?
უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ, უცნობმა პირებმა გამოაქვეყნეს დოკუმენტები, რომლებიც შეიცავდა სხვადასხვა ტიპის ინფორმაციას რუსეთის ფედერალური უსაფრთხოების სამსახურის (FSB) და სხვა უსაფრთხოების სტრუქტურების მიერ ჩატარებული საიდუმლო ოპერაციების შესახებ. ფაილებში აღწერილი იყო სხვადასხვა ტექნიკური სისტემები, რომლებიც გამოიყენებოდა არა მხოლოდ რუსეთის შინაგანი უსაფრთხოებისათვის, არამედ საერთაშორისო ქვეყნებში პოლიტიკური და ეკონომიკური გავლენის გასაზრდელად.
“ვულკანის ფაილები” მოიცავს სხვადასხვა მონაცემებს, რომლებიც საზოგადოებას შეახსენებს, თუ როგორ იყენებენ რუსული სპეცსამსახურები ციფრულ ტექნიკებს, მათ შორის ჰაკერობას, სიცრუეს, დეზინფორმაციას და კიბერ შეტევებს, რათა მოახდინონ გავლენა სხვადასხვა ქვეყნების პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სამხედრო პროცესებზე.
რა ინფორმაციას მოიცავს “ვულკანის ფაილები”?
ფაილების გაჟონვის შედეგად გამოვლინდა მთელი რიგი საყურადღებო დეტალები, რომლებიც ეხება სხვადასხვა ციფრულ ინსტრუმენტებს, რომლებიც გამოიყენება რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ.
მათ შორის:
კიბერშეტევები და ჰაკერობა: ფაილებმა აჩვენა, თუ როგორ იყენებენ რუსეთის სპეცსამსახურები კომპიუტერულ სისტემებს, საიდუმლო ინფორმაციის მოსაპოვებლად, სხვადასხვა ქვეყნების მთავრობების, კომპანიის მფლობელების და სხვა მნიშვნელოვანი ფიგურების შესახებ. მაგალითად, გამოყენებულია უახლესი ჰაკერული ტექნიკები, რომლებიც ასრულებს ინფორმაციაზე კონტროლს რამდენიმე წამში.
დეზინფორმაცია და პროპაგანდა: სხვა ქვეყნებში პოლიტიკური ძალების მხარდაჭერისთვის და მოსახლეობის აზრის შეცვლისთვის, რუსეთის სპეცსამსახურები იყენებენ სოციალურ მედიას და ინტერნეტ პლატფორმებს. მათ შორის არიან “ტროლ-ბოტები” (მათ შორის ლონდონში დაფუძნებული კომპანიები), რომლებიც ქმნიან ყალბ ისტორიებს, ავრცელებენ სიცრუეს და აწარმოებენ პოლიტიკურ დაპირისპირებას სხვადასხვა სახელმწიფოში.
მონიტორინგი და კავშირების შექმნა: ფაილებმა გაამჟღავნა, რომ რუსეთის სპეცსამსახურები იყენებენ უახლეს ციფრულ სისტემებს, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ აკონტროლონ უცხო ქვეყნის მოქალაქეების კომუნიკაციები და სხვა აქტივობები. მაგალითად, ეს შეიძლება იყოს საგარეო ქვეყნების პოლიტიკურ ლიდერებთან ან ბიზნესმენებთან მომსახურების კავშირების დამყარება, რათა გავლენა მოახდინონ მათ გადაწყვეტილებებზე.
ციფრული ინსტრუმენტები გავლენის მართვისთვის: ფაილებმა გამოავლინა, რომ რუსეთის სპეცსამსახურები იყენებენ ციფრულ ინსტრუმენტებს, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ აქტიურად განსაზღვრონ ქვეყნებში არსებული პოლიტიკური კოალიციები და მხარი დაუჭირონ საჭირო პოლიტიკურ ძალას. ამ პროცესში იღებენ მონაწილეობას არამხოლოდ სოციალურ მედიაში გავრცელებული მანიპულაციებით, არამედ პირდაპირი შეტევებით პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ.
როგორ მუშაობენ რუსული სპეცსამსახურები?
რუსული სპეცსამსახურების მიერ გამოყენებული ციფრული ტექნოლოგიები მოიცავს უამრავ ახალ ტაქტიკას, რომლებიც საშუალებას აძლევს მათ მოიპოვონ, აკონტროლონ და მანიპულაცია მოახდინონ საერთაშორისო საზოგადოებაში არსებულ მნიშვნელოვან მოვლენებზე. ყველაზე გავრცელებული მეთოდები და ტექნოლოგიები, რომლებიც მათ გავლენის გაძლიერებისათვის გამოიყენეს, შემდეგია:
კიბერ ესკალაცია: რუსეთი აქტიურად იყენებს კიბერ ოპერაციებს, რომლებიც შესაძლოა მოიცავდეს თაღლითობებს, კიბერ შეტევებს და მავნე პროგრამების გავრცელებას. ასეთი შეტევები საშუალებას აძლევს რუსეთის სპეცსამსახურებს განახორციელონ ეკონომიკური ზიანი ან მწყობრიდან გამოიყვანონ სახელმწიფოთა ძირითადი ინფრასტრუქტურა. მსგავსი სტრატეგიები აქტიურად გამოიყენება იმ ქვეყნების წინააღმდეგ, რომლებიც არ არიან რუსეთთან ალიანსში.
დეზინფორმაცია და სოციალურ მედიაში გავლენა: რუსეთის სპეცსამსახურები ქმნიან ყალბ პროფილებს სოციალურ მედიაში, რათა გაავრცელონ ყალბი ინფორმაცია და პანიკა. ხშირად, ასეთ ოპერაციებში გამოიყენება სოციალურ მედიაში მომუშავე ტროლ-ბოტები, რომლებიც ქმნიან ანტიდასავლურ და ანტი-დემოკრატიულ კამპანიებს. ისინი წლების განმავლობაში იყენებენ ყალბ ისტორიებს სოციალური მედიის სხვადასხვა ფორუმებზე, რათა შეცვალონ საზოგადოებრივი აზრი და შეაფერხონ საერთაშორისო არჩევნები.
“ვულკანის ფაილების” გაჟონვის ისტორია
შეუმჩნეველი ოფისი მოსკოვის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, გარეუბანში მდებარეობს, აბრაზე წარწერით: “ბიზნეს ცენტრი”. სიხალვეს თანამედროვე სტანდარტებით აშენებული საცხოვრებელი კორპუსები და დიდი ძველი სასაფლაოა, სადაც დაფარული ომის მემორიალიცაა. ეს არის ის ადგილი, სადაც პეტრე დიდი ოდესღაც თავის არმიას წვრთნიდა.
ექვსსართულიან შენობაში ახალი თაობის გადამზადება მიმდინარეობს თითქოს ტექნოლოგიური მიმართულებით, რეალურად კი ეხმარება რუსეთის სამხედრო ოპერაციებს. კრემლის ეს იარაღი უფრო მრავლისმომველია, ვიდრე პეტრე დიდის ეპოქის: საქმე ეხება ჰაკერებისა და დეზინფორმაციის იარაღს, პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინრებით. ამ სისტემების უკან კი არიან NTC Vulkan-ის თანამშრომლები დგანან.
ერთი შეხედვით ყოველივე ეს კიბერუსაფრთხოების სფეროს კონსულტაციას მოიცავს, თუმცა, კომპანიისგან საიდუმლო ფაილების გაჟონვამ გამოავლინა მისი მუშაობის მიმართულებები, რომელიც აძლიერებს რუსეთის პრეზიდენტს კიბერ ომის წარმოებისთვის. საიდუმლო დოკუმენტების ათასობით გვერდი ცხადყოფს, თუ როგორ მუშაობდნენ “ვულკანის” ინჟინრები რუსეთის სამხედრო და სადაზვერვო სააგენტოებისთვის ჰაკერული ოპერაციების მხარდასაჭერად, ავარჯიშებდნენ ოპერატიულებს ეროვნულ ინფრასტრუქტურაზე თავდასხმებამდე, ავრცელებდნენ დეზინფორმაციას და აკონტროლებდნენ ინტერნეტის განყოფილებებს. კომპანიის მუშაობა დაკავშირებულია უსაფრთხოების ფედერალურ სამსახურთან – FSB-სთან, შიდა ჯაშუშურ სააგენტოსთან; შეიარაღებული ძალების ოპერატიულ და სადაზვერვო განყოფილებებთან, რომლებიც ცნობილია როგორც GOU და GRU ასევე SVR, (რუსეთის საგარეო დაზვერვის ორგანიზაცია).
ერთ-ერთი დოკუმენტი უკავშირდება Vulkan-ის კიბერშეტევის ხელსაწყოს სახელგანთქმულ ჰაკერულ ჯგუფს Sandworm-ს, რაზეც აშშ-ის მთავრობამ განაცხადა, რომ ორჯერ გამოიწვია უკრაინაში დენის გათიშვა, ჩაშალა ოლიმპიადა სამხრეთ კორეაში და გამოუშვა NotPetya, ეკონომიკურად ყველაზე დესტრუქციული მავნე პროგრამა ისტორიაში, კოდური სახელწოდებით Scan-V, რომელიც ინტერნეტს დაუცველს ხდის და ის გამოიყენება მომავალი კიბერშეტევებისთვის.
კიდევ ერთი სისტემა, რომელიც ცნობილია როგორც Amezit, წარმოადგენს ინტერნეტის თვალთვალის და კონტროლის გეგმას რუსეთის მეთაურობის ქვეშ მყოფ რეგიონებში და ასევე იძლევა დეზინფორმაციის გავრცელების საშუალებას ყალბი სოციალური მედიის პროფილების საშუალებით.
ვულკანის მიერ შექმნილი მესამე სისტემა – Crystal-2V – არის სასწავლო პროგრამა კიბეროპერატიულებისთვის იმ მეთოდებში, რომლებიც საჭიროა სარკინიგზო, საჰაერო და საზღვაო ინფრასტრუქტურის დასანგრევად. პროგრამული უზრუნველყოფის გაჟონილ ფაილში ნათქვამია, რომ “დამუშავებული და შენახული ინფორმაციის დონე არის “საიდუმლო“.
ვულკანის ფაილები, რომლებიც თარიღდება 2016 წლიდან 2021 წლამდე პერიოდით, ანონიმური წყაროს მეშვეობით გავრცელდა, რომელიც უკრაინაში რუსეთის შეჭრის წინააღმდეგი იყო.
მოსკოვიდან მსგავი გაჟონვა უიშვიათესი შემთხვევაა, ამიტომ ეს საკითხი კრემლის მხრიდან დეზინფორმაციად შეფასდა. რუსეთის უკრაინაში შეჭრიდან რამდენიმე დღეში, წყარომ გერმანულ გაზეთს Süddeutsche Zeitung -ს მიმართა და თქვა, რომ “ვულკანის” უკან GRU და FSB დგანან.
”ხალხმა უნდა იცოდეს ამის საშიშროება”, – აღნიშნა ანონიმურმა წყარომ.
“უკრაინაში განვითარებული მოვლენების გამო გადავწყვიტე ამ ინფორმაციის გასაჯაროება. კომპანია ცუდ საქმეებს აკეთებს, რუსეთის ხელისუფლება კი მშიშარა დამნაშავეა. გაბრაზებული ვარ უკრაინაში შეჭრით და იმ საშინელებით, რაც იქ ხდება. იმედი მაქვს, ამ ინფორმაციას იმის საჩვენებლად გამოიყენებთ, თუ რა ხდება დახურულ კარს მიღმა“.
მოგვიანებით წყარომ მონაცემები და დამატებითი ინფორმაცია გაუზიარა მიუნხენის საგამოძიებო სტარტაპს Paper Trail Media. რამდენიმე თვის განმავლობაში, ჟურნალისტები, რომლებიც მუშაობდნენ 11 მედიასაშუალებაში, მათ შორის Guardian, Washington Post და Le Monde, იძიებდნენ ფაილებს კონსორციუმში, რომელსაც ხელმძღვანელობდნენ Paper Trail Media და Der Spiegel.
ხუთმა დასავლურმა სადაზვერვო სააგენტომ დაადასტურა, რომ ვულკანის ფაილები ავთენტურია. კომპანიამ და კრემლმა კომენტარისთვის კითხვებს არ უპასუხეს. გაჟონვა შეიცავს ელ.წერილს, შიდა დოკუმენტებს, პროექტის გეგმებს, ბიუჯეტებს და კონტრაქტებს. ისინი იტყობინებიან კრემლის ფართო ძალისხმევის შესახებ კიბერ-სფეროში, ეს იმ დროს, როდესაც ის სასტიკ ომს აწარმოებს უკრაინის წინააღმდეგ.
უცნობია, არის თუ არა გამოყენებული “ვულკანის” მიერ შექმნილი იარაღი რეალურ სამყაროში თავდასხმებისთვის, უკრაინაში თუ სხვაგან, მაგრამ ცნობილია, რომ რუსი ჰაკერების სამიზნე არაერთხელ აღმოჩნდნენ უკრაინული კომპიუტერული ქსელები; შეტევა გრძელდება დღესაც.
2022 წელს, უკრაინაში შეჭრის შემდეგ მოსკოვის რაკეტებმა კიევსა და სხვა ქალაქებს დაარტყა. გაანადგურა კრიტიკული ინფრასტრუქტურა და ქვეყანა სიბნელეში დატოვა. ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ რუსეთი ონლაინ რეჟიმში ასევე მუდმივ კონფლიქტშია ჩართული მტრად შეფასებულ, დასავლეთთან, მათ შორის აშშ-სთან, დიდ ბრიტანეთთან, ევროკავშირთან, კანადასთან, ავსტრალიასთან და ახალ ზელანდიასთან.
“ვულკანის გაჟონილი ფაილებიდან” ზოგიერთი დოკუმენტი შეიცავს პოტენციური სამიზნეების საილუსტრაციო მაგალითებს. მათ შორის – რუკას, რომელიც აჩვენებს სამიზნე წერტილებს აშშ-ში. მეორე კი შეიცავს შვეიცარიაში ატომური ელექტროსადგურის დეტალებს..
დოკუმენტებში ნაჩვენებია ინჟინრები, რომლებიც რეკომენდაციას უწევენ რუსეთს საკუთარი შესაძლებლობები გაზარდოს ჰაკერული ინსტრუმენტების გამოყენებით, რომელიც მოიპოვეს 2016 წელს, აშშ-ს ეროვნული უსაფრთხოების სააგენტოდან.
კიბერუსაფრთხოების ფირმა Mandiant-ის სადაზვერვო ანალიზის ვიცე-პრეზიდენტმა, ჯონ ჰულტკვისტმა, რომელმაც კონსორციუმის მოთხოვნით მასალებს განიხილავდა, აღნიშნა, რომ „ვულკანის ფაილების” მიხედვით, რუსეთი სამოქალაქო კრიტიკულ ინფრასტრუქტურაზე თავდასხმებს და სოციალური მედიით მანიპულაციებს იდენტურ მისიად განიხილავს, რადგან კრემლისთვის ორივე მათგანი, მტრის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის საჭირო იარაღია.
“ვულკანის” აღმასრულებელი დირექტორი, ანტონ მარკოვია და ეს კომპანია მან 2010 წელს, ალექსანდრე ირჟავსკისთან ერთად დააარსა. ორივე მათგანი სანკტ-პეტერბურგის სამხედრო აკადემიის კურსდამთავრებულია, რომლებიც წარსულში მსახურობდნენ ჯარში, კაპიტანად და მაიორად. შესაბამისად ამ სფეროში მათ საჭირო კონტაქტები ჰქონდათ”, – განმარტავს მათი ყოფილი თანამშრომელი.
კომპანია რუსეთის სამხედრო-სამრეწველო კომპლექსის ნაწილია, რომელიც მიწისქვეშა სამყარო მოიცავს და აერთიანებს ჯაშუშურ სააგენტოებს, კომერციულ ფირმებს და უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებს. სპეციალისტები, როგორიცაა პროგრამისტები და ინჟინრები, გადადიან ერთი ფილიალიდან მეორეში;
ვულკანმა მუშაობა იმ დროს დაიწყო, როდესაც რუსეთი საკუთარ კიბერ შესაძლებლობებს სწრაფი რეჟიმით აფართოებდა. კიბერ საქმეებში FSB ლიდერობდა. 2012 წელს პუტინმა თავდაცვის მინისტრად ამბიციური და ენერგიული სერგეი შოიგუ დანიშნა. მინისტრი, რომელიც პასუხისმგებელია რუსეთის ომზე უკრაინაში, სურდა საკუთარი კიბერ-ჯარის შექმნა, რომელიც უშუალოდ მას დაექვემდებარებოდა. 2011 წლიდან ვულკანმა მიიღო სპეციალური სამთავრობო ლიცენზიები საიდუმლო სამხედრო პროექტებზე, სახელმწიფო საიდუმლოებაზე მუშაობისთვის.
“ვულკანი” არის საშუალო ზომის ტექნიკური კომპანია, 120-ზე მეტი თანამშრომელით, სადაც დაახლოებით 60 მათგანი პროგრამული უზრუნველყოფის შემქმნელია. უცნობია, რამდენ კერძო კონტრაქტორს აქვს უფლება წვდომა ჰქონდეს ასეთ სენსიტიურ პროექტებზე რუსეთში, მაგრამ ზოგიერთი ვარაუდობს, რომ ეს ათეულს არ აღემატება. ვულკანის კორპორატიული კულტურა ჰგავს უფრო სილიკონის ველს, ვიდრე ჯაშუშურ სააგენტოს.
“ვულკანს” გაცხადებული აქვს, რომ ის სპეციალიზირებულია “ინფორმაციულ უსაფრთხოებაში“; ოფიციალურად, მისი მომხმარებლები მსხვილი რუსული სახელმწიფო კომპანიები არიან. მათ შორისაა Sberbank, (რუსეთის უდიდესი ბანკი), ეროვნული ავიაკომპანია, აეროფლოტი და რუსეთის რკინიგზა.
“სამუშაო იყო სახალისო. ჩვენ ვიყენებდით უახლეს ტექნოლოგიებს, მართლაც ჭკვიანი ხალხი მუშაობდა და ანაზღაურებაც მშვენიერი იყო. ზოგიერთი თანამშრომელი მოსკოვის სახელმწიფო ტექნიკური უნივერსიტეტის კურსდამთავრებული იყო, რომლებსაც თავდაცვის სამინისტროში წვევამდელების გამოკვების დიდი ისტორია აქვს. სამუშაო პროცესები ორგანიზებულია მკაცრი ოპერაციული საიდუმლოების პრინციპებით, თანამშრომლებს არასოდეს ეუბნებიან, რაზე მუშაობენ სხვა დეპარტამენტები. აშშ-ს პროკურორებისა და დასავლეთის მთავრობების თანახმად, ბოლო ათწლეულის განმავლობაში Sandworm-ს სახელს არნახული მასშტაბის ჰაკერულ ოპერაციები უკავშირდება. მან ჩაატარა მრავალი მავნე აქტი: პოლიტიკური მანიპულაცოა, კიბერ-საბოტაჟი, არჩევნებში ჩარევა, ელექტრონული ფოსტის წაშლა და გაჟონვა. Sandworm-მა გათიშა უკრაინის ელექტრო ქსელი 2015 წელს. მომდევნო წელს მან მონაწილეობა მიიღო რუსეთის ოპერაციაში აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნების ჩაშლის მიზნით. მის ორ ოპერატიულს ბრალი წაუყენეს დემოკრატებისგან მოპარული ყალბი პერსონის, Guccifer 2.0-ის გამოყენებით , ჰილარი კლინტონის ელექტრონული ფოსტის გავრცელებისთვის”.
2017 წელს Sandworm-მა მოიპოვა დამატებითი მონაცემები საფრანგეთის საპრეზიდენტო კენჭისყრის შედეგებზე გავლენის მოხდენის მცდელობაში. იმავე წელს მისმა დანაყოფმა განახორციელა ისტორიაში ყველაზე თანმიმდევრული კიბერშეტევა. ოპერატორებმა გამოიყენეს შეკვეთილი მავნე პროგრამა, სახელად NotPetya. უკრაინასთან ერთად ის სწრაფად გავრცელდა მთელ მსოფლიოში, რომელმაც დაარტყა ოფლაინ გადამზიდავ ფირმებს, საავადმყოფოებს, საფოსტო სისტემებს და ფარმაცევტულ მწარმოებლებს. ციფრული შეტევა, გადავიდა ვირტუალურიდან ფიზიკურ სამყაროში.
“ვულკანის ფაილებმა” ნათელი მოჰფინეს ციფრული ტექნიკის ნაწილს, რომელსაც შეუძლია მონაწილეობა მიიღოს Sandworm-ის მიერ გაჩაღებულ მომდევნო შეტევაში.
Sandworm ცნობილია შიდა ველის ნომრით 74455, რომელიც ჩნდება “ვულკანის ფაილებში”, როგორც ტექნიკურ დოკუმენტზე “დამტკიცების მხარე“. ის აღწერს “მონაცემთა გაცვლის პროტოკოლს“ უკვე არსებულ სამხედრო ბაზებს შორის, რომელიც შეიცავს დაზვერვას (პროგრამული უზრუნველყოფისა და ტექნიკის სისუსტეების შესახებ) და ახალ სისტემას, რომლის შექმნაშიც ვულკანს დაეხმარა Scan-V.
ჰაკერული ჯგუფებს, როგორიცაა Sandworm, მხარს უჭერს Scan-V, იმისთვის, რომ შეაღწიონ კომპიუტერულ სისტემებში, თავდაპირველად სუსტი ადგილების მოძიებით. Scan-V ახორციელებს პოტენციური სამიზნეების ავტომატურ დაზვერვას მთელს მსოფლიოში პოტენციურად დაუცველ სერვერებზე და ქსელურ მოწყობილობებზე ნადირობისას. დაზვერვის შედეგები ინახება მონაცემთა საცავში, რაც ჰაკერებს აძლევს სამიზნეების იდენტიფიკაციის ავტომატურ საშუალებას.
კიბერუსაფრთხოების კომპანია Mandiant-ის კიდევ ერთი ექსპერტი, გაბი რონკონე, ანალოგიური სცენებს აღწერს, ძველი სამხედრო ფილმებიდან, სადაც ადამიანები “ათავსებენ თავიანთ არტილერიას და ჯარს რუკაზე. მათ უნდათ გაიგონ, სად არის მტრის ტანკები და სად უნდა დაარტყან მტრის ხაზების გასარღვევად”.
Scan-ის პროექტი 2018 წლის მაისში დაიგეგმა საინჟინრო ფიზიკის ინსტიტუტის მიერ. კვლევითი დაწესებულება მოსკოვის რეგიონში მდებარეობდა, რომელიც მჭიდროდ იყო დაკავშირებული GRU-სთან. ყველა დეტალი გასაიდუმლოებული იყო. გაურკვეველია იყო თუ არა ის Sandworm სისტემის სავარაუდო მომხმარებელი, მაგრამ 2020 წლის მაისში “ვულკანის გუნდი” ეწვია სამხედრო ობიექტს იმავე ქალაქში, მოსკოვის გარეუბანში, სადაც დაფუძნებულია ჰაკერების განყოფილება, სკანირების სისტემის შესამოწმებლად.
”სკანირება ნამდვილად შექმნილია შეტევითი მიზნებისთვის. ის კომფორტულად ერგება ორგანიზაციულ სტრუქტურას და GRU-ს სტრატეგიულ მიდგომას“, – თქვა ერთ-ერთმა ანალიტიკოსმა დოკუმენტების განხილვის შემდეგ.
” გაჟონილი ფაილები არ შეიცავს ინფორმაციას რუსული მავნე კოდის ან მავნე პროგრამის შესახებ, რომელიც გამოიყენება ჰაკერული ოპერაციებისთვის. მაგრამ Google-ის ანალიტიკოსმა თქვა, რომ “ვულკანი” 2012 წელს ტექნიკურმა ფირმამ დაუკავშირა ოპერაციას, რომელიც მოიცავს მავნე პროგრამას, რომელიც ცნობილია როგორც MiniDuke. მას SVR, (რუსეთის საგარეო დაზვერვის სააგენტო), იყენებდა ფიშინგის კამპანიებში. გაჟონილი ფაილებიდან ირკვევა, რომ SVR-ის ფარულმა ნაწილმა, სამხედრო განყოფილებამ “ვულკანს” 33 949 კონტრაქტი დაუდო მრავალ პროექტზე სამუშაოდ. კომპანიამ თავის კლიენტს დაარქვა “სანატორიუმი” და “დისპანსერი”.
2018 წელს, “ვულკანის” თანამშრომლების გუნდი გაემგზავრა სამხრეთით, რათა ყოვლისმომცველი პროგრამის ოფიციალურ ტესტირებას დასწრებოდა, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელი იქნებოდა ინტერნეტის კონტროლი, თვალთვალი და დეზინფორმაციის სწრაფად გავრცელება. შეხვედრა FSB-თან დაკავშირებულ კვლევით ინსტიტუტში შედგა. სწორედ აქ გადაწყდა ახალი სისტემის შექმნა, სახელწოდებით Amezit, რომელიც ასევე დაკავშირებული იყო რუსულ სამხედროებთან.
“ამეზიტზე ბევრი ადამიანი მუშაობდა. დიდი ფული და დროის რესურსი ჩაიდო“, – იხსენებს ყოფილი თანამშრომელი. “სხვა კომპანიებიც იყვნენ ჩართული, შესაძლოა იმიტომ, რომ პროექტი იყო ძალიან დიდი და მნიშვნელოვანი. ვულკანმა ცენტრალური როლი შეასრულა.
387 გვერდიანი შიდა დოკუმენტი განმარტავს, თუ როგორ მუშაობს “ამეზიტი”. სამხედროებს ესაჭიროებათ ფიზიკური წვდომა ტექნიკაზე, როგორიცაა მობილური ტელეფონის ანძები და უკაბელო კომუნიკაციები. სამხედრო ჯაშუშებს შეუძლიათ მოახდინონ იდენტიფიცირება ადამიანების, რომლებიც ათვალიერებენ ინტერნეტს, ნახონ, რაზე აქვთ წვდომა ინტერნეტში და აკონტროლონ ინფორმაცია, რომელსაც მომხმარებლები აზიარებენ. უკრაინაში შეჭრის შემდეგ რუსეთმა დააპატიმრა ომის მოწინააღმდეგე მომიტინგეები და მიიღო სადამსჯელო კანონები, რათა თავიდან აეცილებინა საჯარო კრიტიკა, რასაც პუტინი “სპეციალურ სამხედრო ოპერაციას” უწოდებს.
“ვულკანის ფაილები” შეიცავს დოკუმენტებს, რომლებიც დაკავშირებულია FSB-ის ოპერაციასთან, რომელიც აკვირდება სოციალური მედიის გამოყენებას “მტრული” შინაარსის გამოსავლენად. “ვულკანმა” შეიმუშავა FSB-სთვის პროგრამა სახელწოდებით Fraction, რომელიც საკვანძო სიტყვებით ეძებს ისეთ საიტებს, როგორიცაა Facebook და ა.შ. მისი მიზანია პოტენციური ოპოზიციური ფიგურების გამოვლენა ღია წყაროების მონაცემებიდან. “ვულკანის” თანამშრომლები რეგულარულად სტუმრობდნენ FSB-ის ინფორმაციული უსაფრთხოების ცენტრს მოსკოვში (სააგენტოს კიბერგანყოფილებაში), რათა კონსულტაციები გაუწიონ საიდუმლო საკითხებს.
“ვულკანის ფაილების” გაჟონვა არის კიდევ ერთი თვალსაჩინო მაგალითი იმისა, თუ როგორ იყენებენ რუსული სპეცსამსახურები ციფრულ ტექნოლოგიებს საერთაშორისო გავლენისა და კონტროლის მოსაპოვებლად. ეს ასპექტი აჩენს მრავალ კითხვას უსაფრთხოების, ტექნოლოგიებისა და მსოფლიო პოლიტიკის შესახებ. მაშინ, როდესაც სახელმწიფოები მუშაობენ უკეთესი სისტემების შექმნაზე, რათა დაიცვან თავი ასეთი მანიპულაციებისგან, აუცილებელია, რომ დემოკრატიულმა ქვეყნებმა გააგრძელონ მუშაობა შესაბამისი ციფრული სტრატეგიების შემუშავებაზე, რათა მომავალში დაცულობის და უსაფრთხოების დონე გაუმჯობესდეს მსოფლიოში.
სტატია მომზადებულია შვედურ ორგანიზაციასთან (Civil Rights Defenders) პარტნიორობის ფარგლებში. მასალაში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის “ქართულ მედია ჯგუფს” და შესაძლოა არ ემთხვეოდეს CRD -ის ოფიციალურ პოზიციებს.
